BİR ZAMANLAR "ALLİANOİ" VARDI YA ŞİMDİ?
Bir zamanlar Bergama sınırları içinde (Bergama-İvrindi
karayolunun 18. Kilometresinde) belki de dünyanın en eski sağlık ve tedavi
merkezi sayılan antik kent vardı;Allianoi.
Bir zamanlar diyorum çünkü bugün Allianoi yok. Yok edildi.
40-60 yıllık bir ömrü olduğu düşünülen Yortanlı Barajı’na feda edildi. Önce
toprağa sonra baraj sularına gömüldü.
Peki Allianoi neresiydi neden önemliydi?
Yapılan kazılarda ele geçirilen buluntulara göre Allianoi ve
yakın çevresinde prehistorik bir yerleşim olduğu düşünülmektedir. Yörede Erken
Tunç Çağı II’ye ait çakmak taşları ve taş baltaları bulunmuştur.
Helenistik dönemde sıcak su kaynağını değerlendiren küçük
bir termal merkezi olduğu sanılmaktadır. Helenistik Çağ’a ait sadece birkaç arkeolojik
ve nümizmatik eser ele geçmiş olmasına rağmen Allianoi merkez yerleşiminde
Helenistik mimariye rastlanılmamıştır.
Antik çağ yazarlarının bazılarının eserlerinde Allianoi ismi
geçmekte bu çağda, Allianoi, “Sağlık Tanrısı Asklepion’un yurdu” olarak
bilinmektedir.
Özellikle Roma döneminde yörenin imar çalışmalarıyla
büyüdüğü kalabalıklaştığı belirtilmektedir. Allianoi’de, Roma İmparatorluk
Dönemi’nde (M.S. 2. yüzyıl) kült merkezinde, Anadolu’nun pek çok merkezinde ve
Pergamon’daki Asklepieionda olduğu gibi büyük bir bayındırlık faaliyeti
yaşanmıştır. Kült merkezinde mevcut binaların büyük bir kısmı bu döneme aittir.
Ilıcanın yanı sıra, köprüler, caddeler, sokaklar, insulalar, geçiş yapısı,
propylon, ve nympheum bu dönemde planlanır.
Bizans dönemi ise en yoğun yerleşimin olduğu, aynı zamanda
büyük tahriplerin de yaşandığı dönemdir. Ilıca sistemi değişiklerle bu dönemde
ve devamı olan Osmanlılar zamanında da kullanılmıştır.
Anlaşılacağı gibi Allianoi çevresi Anadolu topraklarında
binlerce yıl ılıca hizmetiyle sağlık ve tedavi amaçlı kullanılmıştır. Bu
özelliğiyle yıllarca yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmiş,
araştırmacıların araştırma konusu olmuştur.
Ve günümüz;
Allianoi 1990 lı yıllardan sonra restorasyon adı altında
yavaş yavaş özelliğini kaybettirilmiştir. 1992 yılında karayolları müdürlüğü
tarafından tarihi roma köprüsü deforme edilmiş yeni bir köprüye
dönüştürülmüştür. Bir yıl süren çalışmayla yine restorasyon adıyla ılıca
kısmının içi bozulmuş üzerine modern bina tesis edilmiştir. 1998 yılında
yaşanan büyük bir sel felaketiyle toprak altında kalan yapılar 2003 yılında
çalışmayla yeniden ortaya çıkarılmaya başlamıştır.
Yortanlı Barajı su toplama alanı Allianoi’yi sulara gömeceği
için bir açmaz oluşturmuş, komisyonlar kurulmuş, yıllarca mahkemeleri
sürmüştür. Ama sonuçta kaybeden Allianoi olmuştur. Önce toprakla örtülen antik
ılıca 2011 yılında Yortanlı barajı su toplamaya başlayınca maalesef sulara
gömülmüştür, onlarca çeşme, köprü, sütun
gibi eser, kum altında kalmıştır.
Öncekalın bir toprak tabakasıyla kaplandı.....
(Alıntı)
Sonra da sulara gömüldü..
Belki de gelecek nesil Allianoi’yi resimlerle ve hakkında
yazılan bilgilerle duyacak, benim gibi sulara feda edilmeden görenler antik
ılıcanın, antik kentin hatıralarını görebilmiş olmanın mutluluğuyla
hatırlayacak.
(Alıntı)
Yorumlar
Yorum Gönder