ALABANDA ANTİK KENTİ

- Eylül 19, 2020

Antik kentler ve ören yerleri bakımından ülkemizin en zengin şehirlerinden biri olan Aydın’da fazla bilinmeyen ve kazısı tamamlanmayan antik kentlerdendir.

Alabanda, Aydın’ın Çine ilçesine 9 km uzaklıkta olan Doğanyurt Köyü Araphisar mahallesindedir.Çine merkezden ayrılan bir yolla ya da Karpuzlu’da Alinda Antik Kenti ziyaret edildikten sonra bu yolla da ulaşılabilir. İki yolla da ulaşım oldukça rahat.

Çine Çayı’nın (Marsyas) 4 km batısında bulunan Karadağ’ın eteklerinde iki tepenin yamacında kurulan antik kent buradan Çine Ovası’na doğru uzanmaktadır.Alabanda bir Karia kentidir.

Kapsamlı bir kazı yapılmadığı ve gezi planlaması olmadığı için antik kenti dolaşmak hem biraz hayal kırıklığı yaratabilir, hem de geniş alana yayılan kalıntıların hepsi görülemeyebilir.

Yine de antik kent ve tarih meraklıları en az yarım gün ayırırlarsa doyurucu bir gezi yapabilirler.

Tapınaklar kenti olarak adlandırılan Alabanda’da en dikkat çekici yapılar tepenin yamacına yaslanmış amfi tiyatro,bouleterion (meclis binası), agora, kent surları, Apollon Tapınağı ve Zeus Khrysapris Tapınağıdır. Özellikletiyatro ve meclis binası görülmeye değer.

Günümüzde çok fazla dikkat çekmeyen ve gezilmeyen Alabanda döneminin en ünlü ve zengin kentlerinden biridir. Strabon Alabanda halkının eğlenceye çok düşkün olduğunu ve kentte arp çalan çok sayıda kızın olduğunu anlatır. Yine antik yazarlar Alabanda’nın amiraller, mimarlar ve hatipler yetiştirmiş kültürlü ve entellektüel kent olduğundan bahsederler.

Alabanda adının Karia dilinde Ala (at) ve banda (yarış) anlamına gelen kelimelerden türetildiği belirtilmektedir. Kar tanrısı “Alabandos’tan” geldiğini söyleyenler de vardır.

Alabanda özellikle Roma imparatorluğunun Anadolu’ya hakim olmasından sonra önemini artırıyor. Bu dönemde Ephesus’un eyalet başkenti olmasıyla Alabanda da bölge başkenti oluyor. Miletos, Priene ve Nysa gibi önemli kentler Alabanda’ya bağlanıyor.

Alabanda’da ilk kazı çalışmaları 1905-1906 yıllarında Ethem Hamdi Bey tarafından başlatılmıştır. Günümüzde kazılar yavaş olsa da Aydın Müze Müdürlüğü başkanlığında devam etmektedir. Kazılarda çıkarılan eserler Aydın Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.