KADERİNE TERK EDİLEN DEĞERLERİMİZ;GELEBEÇ AZİZ NİKOLAS KİLİSESİ
Güllübahçe (Gelebeç) Aydın’ın Söke ilçesinin 18 kilometre
güneybatısında yer almaktadır.Dilek Yarımadası ve Samsun dağlarının güney
yamacında kurulan Güllübahçe yakın çevresinde bulunan birçok köy gibi eski bir
Rum köyü.Bir zamanlar 5000 kişinin yaşadığı söylenen köyün o dönemlerdeki ismi
Gelebeç.
Priene-Milet-Doğanbey yolunu takip ederken karşınıza çıkan
köy sonradan kurulan yeni evlerden oluşuyor ama yoldan sağa (Aziz Nikolas
Kilisesi sapağından) saptığınızda taş döşeli sokakları ve yine taş evleriyle
eski Gelebeç karşılıyor sizleri.
Nüfus mübadelesiyle terk edilen köye Boşnak, Arnavut,
Makedon, Yugoslav ve Selanik’ten gelen göçmenler yerleştiriliyor. 1955
yılındaki Milet depremiyle büyük hasar gören evlerin çoğu terk ediliyor ve yol
kıyısında yeni bir köy kuruluyor.
Günümüzde köydeki bazı evler gibi Aziz Nikolas kilisesi de
harabe halde kaderine terk edilmiş durumda.
AZİZ NİKOLAS KİLİSESİ
Ülkemizde Aziz Nikolas (bilinen adıyla Noel Baba) adına
yaptırılan iki kilise var. Biri Demrede dünyaca tanınan gezilen diğeri
Gelebeç’te kimsenin duyup bilmediği kilise.
Kilise 1821 yılında aynı yerde bulunan başka bir kilise
üzerinde Gelebeç’li Rumlar tarafından inşa edilmiş.Doğu-batı yönünde dikdörtgen
plana sahip kilise 25.90x12.85 metre ebatlarında.Girişteki narteks üzerinde çan
kulesi dikkati çekiyor.
Kilisede dikkati çeken bir başka detay kemiklik (osteofilak)
adı verilen eklenti.Kilise bahçesinin güney bölümünde yer alan kemiklik kilise
yakınına gömülmek isteyenlere yer açmak amacıyla daha önce gömülmüş olanların
kemiklerinin toplandığı bölüm.Alt kat kemiklerin üst kat ise değerli eşyaların
saklanması amacıyla yapılmış.Kemik yığını günümüzde görülebiliyor.
Gelebeç Aziz Nikolas Kilisesi kültür varlığı olarak tescil
edilip koruma altına alınmış ama sadece sözde. Bugün yıkılmaya ve kaçak kazı
yapanların ellerine bırakılmış. Girişinde “yıkılması tehlikesi nedeniyle
girilmez” yazısı asılmış. Riski göze alıp girerseniz muhteşem mimariyi,
günümüze kadar ulaşabilmiş duvar ve tavan resimlerini görebiliyorsunuz. Ancak
bahçede ve kilise içinde kazılan. Bozulan, yıkılan alanları ve duvarlara
rastgele yazılmış yazıları içiniz sızlayarak bakıyorsunuz.
Her yıl milyonlarca yabancı ve yerli turistin gezdiği
bölgede, Milet,Prien,Didyma gibi ören yerleri arasına bu kilise de tur
programlarına alınıp hem yaşatılır hem de gelir elde edilebilir.Ama önce ayakta
kalması sağlanmalı.
Aziz Nikolas kilisesini gezdikten sonra yakın çevredeki
Prien,Milatos,Didyma Apollon Tapınağı ve Doğanbey çevresi gezilebilir.
Yorumlar
Yorum Gönder