YEŞİL CAMİİ İZNİK

İznik ilçe merkezinde İznik Müzesi’nin karşısında bulunan olan cami özellikle yeşil çinilerle bezeli minaresiyle hemen dikkati çekiyor.1378- 1391 yılları arasında inşa edilmiştir. İnşaatının bu kadar uzun sürmesi Çandarlı Halil Paşa tarafından başlatılıp ,onun ölümü üzerine oğlu Ali Paşa tarafından tamamlanması olarak açıklanabilir. Caminin mimarı Hacı Musa’dır.

İznik’te inşa edilen yapının önemi mimarı bilinen ilk Osmanlı yapısı olmasıdır. Erken Osmanlı mimarisinin en önemli eserlerinden olan yapı günümüze eşsiz çinileri ile miras kalmıştır.

Camii kare plan şemasına sahiptir. İki mermer sütunla ayrılan 3 gözlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Sütunlar yuvarlak kemerler ile birbirine bağlanmış olup, kesme taştan inşa edilmiştir. Üzerleri ise sekizgen kasnağa oturan kubbeler ile örtülmüştür.

Caminin harim bölümüne açılan ve kenarlarında birer kum saati motifi bulunan sütunlu kapı kemeri mermerden yapılmış olup, bu iki mermer arasında sülüs hat ile yazılmış ikinci bir kitabe yerleştirilmiştir. 

Tek kubbeli camiilerde iç mekanı genişletmeyi amaçlayan ilk örneklerden sayılan eser, mihrap önü kubbeli olarak inşa edilmiştir. Kubbe sekizgen kasnak üzerine, dilimli bir şekilde yerleştirilmiştir. Tam bir yarım küreyi oluşturmaktadır.

Camiye adını veren çini süslemeleriyle tek başına bir şaheseri andıran minare, mekanın kuzeybatısında bulunmaktadır. Kare kaide üzerinde yükselen minare çokgen prizma olarak başlar ve yuvarlak gövdeli olarak devam ettiği görülür. Tek şerefesi bulunmaktadır, üzeri ise külahla bitirilmiştir. Kaidesi ve gövdeye geçişi sağlayan üçgenler mermer kaplamalıdır. Gövdede çini süslemelerinin yanı sıra sırlı tuğla da kullanılmıştır.

Yapı bugüne kadar pek çok kez onarım geçirmiştir. 1969 yılında yapılan restorasyon çalışmalarında minarenin çinileri ne yazık ki sökülmüş ve yeniden inşa edilmiştir. Yapı orijinalliğini yitirse de bugün hala İznik’in sembolü olarak kabul edilmektedir.