AMASYA GEZİ REHBERİ

Amasya, Orta Karadeniz Bölümü’nün bu şirin şehri ülkemizin en eski yerleşim  yerlerindendir. 

Hititlerden günümüze değişik uygarlıkların yaşam alanı olmuş, antik çağda Amazon’lara yurt olmuş çağın en ünlü coğrafyacılarından Strabon’u yetiştirmiş olmanın gururunu yaşamıştır.Strabon şehrin adını da Amazonların kraliçesi Amasis’e dayandırmaktadır.

Osmanlılar dönemimde şehzadeler kenti ünvanını almış,I.Mehmet, II.Murat, II.Beyazıt, Fatih ve yavuz gibi sultanlara ev sahibi olmuştur.

Dolayısıyla hem binlerce yıllık etki bırakan uygarlıklardan hem de burayı yurt belleyen şehzadelerden önemli eserler ulaşmıştır günümüze.

Amasya tarihi, kültürü harmanlayan bir şehir olmuştur.

Amasya deyince, şehri ikiye bölen ve Amasya’yla özdeşleşen Yeşilırmak gelir akla.

Amasya deyince Pontus’lardan kalan heybetli kalesi (tabii buraya çıkmak pek kolay değil)  ve bu kalenin eteklerinde kayalara oyulan devasa kaya mezarları ve yakınındaki Kızlar Sarayı hatırlanır hemen.

Amasya deyince Şirin aşkıyla dağları delen Ferhat’ın aşkı anlatılmaya başlanır.

Yalı Boyu evleri, külliyeleri, camileri, türbeleri, müzesi gezmek için programa alınır mutlaka.

Amasya gezinize,içinde  yakın çevreden toplanmış arkeolojik ve etnoğrafik eserlerin yanında mumyalar ve fosiller salonuyla dikkati çeken Amasya Müzesi ile başlamalısınız. Kalkolitik çağdan başlayıp Osmanlı dönemine kadar uzanan 23 binden fazla esere sahip. Bir saatlik müze gezisinin ardından çevredeki sokaklarda kısa bir yürüyüşle hem tarihi dokusunu koruyan evleri, çevrede bulunan türbeleri ziyaret edebilirsiniz.

Müze sonrası Yalı Boyu evlerine doğru giderken mimarisiyle ve görkemiyle dikkatinizi çekecek olan II.Beyazit Külliyesi olacaktır.Kısa bir sürede gezebileceğiniz külliye, Sultan II. Bayezid adına, 1485-86 yılları arasında cami, medrese, imaret, türbe, şadırvan ve çeşmeden ibaret bir külliye olarak yapılmıştır. 15. yüzyılın son çeyreğinde yan mekânlı cami mimarisinin gelişmiş bir geçiş dönemi örneğidir. Cami beş kubbeli bir cemaat yeri ile geniş bir kemerle birbirine bağlanan arka arkaya iki kubbeli mekân ve buraya açılan yan mekânlardan ibarettir.

Sonraki durak keyifle dinlenebileceğiniz bir mekan. Yorgunluğunuzu Yeşilırmak kenarına inip, ırmak üzerine konuşlanmış teknelerde yiyip içebilir, yalı boyundaki evlerin görüntüsüyle kısa bir mola vermek harika olacaktır. Dinlemeniz yararlı olacaktır zira oldukça fazla sayıda basamak tırmanarak karşıda gördüğünüz kaya mezarlarına tırmanırken büyük efor sarfedeceksiniz.

Amasya’nın çeşitli yerlerinde geleneksel Osmanlı Mimarisi örneklerini oluşturan evleri görmek mümkün.Ama yoğunluğu Yeşilırmak sahil şeridinde yaşıyorsunuz. Amasya şehrine girdiğinizde saat kulesinin bulunduğu bölgeden itibaren yaklaşık 500 metre boyunca benzer mimari özellikteki evleri görüyorsunuz.Genellikle Bağdadi ve Hımış tekniklerinin kullanıldığı b u evlerin çoğu restore edilip müze,otel ve restaurant haline dönüştürülmüş.Bu evler arasında gezebilir, karnınızı doyurabilir, yöreye özgü hediyelerden alabilirsiniz.

Amasya gezinizin olmazsa olmazı tabii ki Harşena Dağı’nın dev anıt mezarlarını,Kral Kaya Mezarlarını gezmek olacaktır. Özellikle yaz mevsiminde giderseniz boğucu sıcağın da etkisiyle oldukça yorucu bir tırmanış yapacaksınız. Bu nedenle daha serin dönemlerde gitmekte yarar var.

Helenistik dönemde, Amasya’yı İÖ.333’den İÖ.26’ya kadar başkent olarak kullanan Pontus Krallarına ait olan Kral Kaya Mezarları, Helenistik Dönemde, Amasya'daki Harşena Dağı'nın güney eteklerindeki kalker kayalara oyulmuş olan anıt mezarlardır.

Antik Çağ yazarı Strabon'a göre Mitridat Krallığı zamanında krallar adına yapılmış anıt mezarlardır. Yeşilırmak Vadisi boyunca irili ufaklı 23 adet kaya mezarı bulunan bölge Krallar Vadisi olarak da bilinir. Kaya Mezarlarının içlerinden çok, arkalarına oyulmuş geçitler dikkat çekicidir. Kalker kayalara oyularak yapılan bu bu mezarlar yapı ve büyüklükleri itibarıyla kente hakim bir noktadadır.