İZNİK AYASOFYA KİLSESİ/AYASOFYA ORHAN CAMİİ

İznik Ayasofya Camii, İznik'in tam ortasında , surlarla çevrili kentin dört kapısından gelen yolların kesiştiği yerde inşa edilmiş olan yapıdır.

İznik Ayasofya’sı hem Müslümanlar hem de hıristiyanlar için neden önemlidir?

Burası hıristiyanlık tarihinde yapılan konsül toplantıları açısından önemli bir merkezdir.7.Kosüle ev sahipliği yapmış,hıristiyanlıkla ilgili önemli kararların alındığı 7. konsil 787 yılında bu kilisede toplanmıştır.

Yapı büyük ölçüde yapıldığı yıllardaki orijinalliğini koruyor.Osmanlı’nın eline geçtikten sonra Mimar Sinan’ın eklemelerinde de orijinallik bozulmamış.Kilise Osmanlı tarihinde ilk camiye dönüştürülen kilisedir. Bu nedenle Müslümanlar açısından da önem verilen bir mekandır.

Kilise (cami) zaman zaman kapatılmış olsa da günümüzde  ibadete açıktır. İlginç özelliklerinden biri de bir tarafından cami olarak yararlanılırken, bazı bölümlerinin hala kilse özelliğini taşıması…

Tarihinde değişik uygarlıklara başkentlik yapmış olan İznik 1331'de Orhan Gazi tarafından fethedilince kilise camiye dönüştürmüştür. Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566) döneminde, Mimar Sinan bir mihrap ilave edip yan neflerde büyük kemer açıklıkları oluşturulmuştur. 2007 yılında yapıda restorasyon çalışmaları başlatılmıştır. 

Müze olarak kullanılan yapının tekrar camiye dönüştürülmesi için yapılan  bu restorasyon çalışmaları tartışmalara yol açmışsa da Ayasofya  6 Kasım 2011 tarihinde, yaklaşık 90 yıl aradan sonra bayram namazının kılınmasıyla ibadete açılmıştır.

Ayasofya Kilisesi yaklaşık 850 yıl kilise olarak hizmet ettikten sonra, neredeyse 600 yıldır da cami olarak kullanılıyor. Neredeyse 15 asırdır sapasağlam durması, çoğu bölümlerinin orijinalliğini koruması  da ayrı bir hayranlık konusu.

Mimari olarak gözlemlendiğinde, bünyesinde, Helenistik, roma Bizans ve Osmanlı dönemlerine, ait yapı malzemeleri ve O devirlerin yapı sistematiğinin harmanlandığı görülür