ZEYREK KİLİSE CAMİİ /PANTOKRATOR MANASTIRI
Zeyrek Kilise Cami olarak da adlandırılan cami Zeyrek
semtinde Haliç’e hakim bir tepenin üzerinde kurulmuştur.
Pantokrator Manastırı’nın kiliselerini oluşturan birbirine
bitişik üç kilisenin camiye dönüştürülmesiyle oluşmuştur. İstanbul’un
Ayasofya’dan sonra ayakta kalan en eski kilisesidir. Aynı zamanda İstanbul’un
fethinden sonra camiye dönüştürülen ilk kilisedir.
Bu üç kilisenin Bizans dönemindeki isimleri; İsa Mesih (
Hristos Pantokrator), Baş melek Mikhail ( Arhangelos Mikhail) ve Meryem
Ana’dır.( Theotokos Elaiuse)
Kiliseler 1124 yılında inşa edilmeye başlanmış muhtemelen
1136 da ibadete açılmıştır. Yapıldığı dönemde hastanesi, yaşlılar yurdu, tıp
okulu ve kütüphanesi ile geniş bir yapılar topluluğudur.
Tuğla yapı malzemesinin kullanıldığı kilisenin iç
süslemelerinin çok güzel olduğu ve pencerelerin renkli vitraylarla kaplı olduğu
kalıntılardan ve restorasyon buluntularından anlaşılmaktadır.
İstanbul’un fethiyle birlikte Pantokrator Manastırı yapıları
medreseye dönüştürülmüş ve İstanbul’daki ilk eğitim kurumu olarak kayıtlara
geçmiştir.
Medresenin yönetimi de dönemin en ünlü müderrislerinden
Zeyrek lakaplı Molla Mehmet Efendi’ye verilmiştir. Camiye ve semte Zeyrek
isminin verilme sebebi de budur.
Günümüze kadar yaşanan büyük depremlerde gördüğü zarar ve
yapılan restorasyonlarla özellikle iç kesimi orijinalliğini kaybetse de
İstanbul’un görülmesi gereken dini mekanlarındandır. 2019 yılında son
restorasyondan sonra ibadete ve ziyarete açılmıştır. Caminin yanına Haliç ve
tarihi yarımada manzaralı güzel bir seyir terası ve cafe yapılmıştır.
Fatih Zeyrekhane semtinde, Haliç/Unkapanı girişinin hemen
sağında yer alan cami ihtişamıyla hemen dikkati çeker.
Yorumlar
Yorum Gönder